Sözleşme Yaparken Dikkat!..

Sözleşme yaparken dikkatHayatımızın çeşitli alanlarında değişik konularda sözleşmeler yapar, imzalarız. Haklarımızı korumak adına yaptığımız sözleşmeler göz ardı edilen hatalar nedeniyle aksine bizi telafisi imkansız zararlara uğratabilir. Bu yazımızda, sözleşmeleri hazırlarken dikkat edilmesi gereken konuları ve sözleşme yapılırken yapılan yaygın hatalara değineceğiz.

Sözleşme, medeni haklarını kullanma yetkinliğine sahip taraflarca, aralarında yaptıkları ve tarafları borç ve taahhüt yükümlülüğüne sokan, karşılıklı iradelerine uygun açıklamaları olarak tanımlanabilir. Hukukumuzda sözleşmeler yazılı olduğu gibi sözlü de olabilir. Örneğin bir kira sözleşmesi sözlü olarak yapılabilir. Bu sözleşmelerde geçerlidir. Ancak ispat açısından sorun çıkacağı için sözleşmelerin yazılı yapılması en doğrusudur.

Borçlar Kanunumuza göre genel olarak sözleşme serbestiliği ilkesi benimsenmiştir. Yazılı sözleşmeler genel olarak bir şekle tabi değildir. Taraflar kendi aralarında diledikleri gibi adi yazılı şekilde sözleşme yapabilirler. İstisna olarak bazı sözleşmelerde şekil şartı aranmaktadır. Sözleşme serbestiliğinin yasadan kaynaklanan bir takım sınırları da bulunmaktadır. Borçlar Yasasında sözleşmelere konu bakımından bazı sınırlamalar getirilmiştir. Sözleşmenin konusu kanun yasaklarına, kamu düzenine, genel ahlaka aykırı olamaz. Sözleşmenin konusu imkansız bir edim olmamalıdır, ayrıca kişilik haklarına müdahale eden sözleşme yapılamaz. Konusu yasanın çizdiği sınırların dışına çıkan sözleşmeler geçersiz sayılır.

Sözleşme iki taraflı bir hukuki işlem olduğundan, geçerliliğini sağlaması için belirli şartların oluşması gerekmektedir. Öncelikle sözleşme yapan tarafların sözleşme yapma yeteneğine sahip olup olmadıkları önemlidir. Medeni hakları kullanma ehliyeti, hukuki bir işlemin yapılmasının temel şartıdır. Kişinin yasal bir işlem yapabilmesi için reşit ve mümeyyiz, yani yasal olarak 18 yaşını doldurmuş, yaptığı işlemi ve sonuçlarını değerlendirebilecek olgunlukta olmalıdır. Bu nitelikleri taşımayan kişilerin yapacağı sözleşmeleri, veli ya da vasilerinin onaylaması gerekir.

Bunun yanında sözleşme taraflarının bilgileri, mutlaka nüfus cüzdanında yazılı kayıtlara göre yapılmalıdır. İki adı olanın, tek adını yazması veya kullandığı ad ile nüfus kaydındaki adların farklı olması gibi hususlar uygulamada rastlanmakta ve ciddi sorunlara yol açmaktadır. Yine şirketlerle yapılan sözleşmelerde, sözleşme yapan kişinin, şirketin temsilcisi olup olmadığına dikkat edilmeli; ticaret sicil gazetesi ve imza sirküleri ile bu durum doğrulanmalıdır. Yetkili olmayan kişinin yaptığı sözleşme doğal olarak o tüzel kişiyi bağlamayacaktır. Şirketlerde yetkilinin imzasının yanında kaşesi de aranmaktadır. Kaşenin sözleşmenin tarafı olan şirket ya da tüzel kişiye ait olduğu ve sözleşmenin kaşelendiğine de dikkat edilmelidir.

Ayrıca, sözleşme bir vekaletnameye dayanılarak yapılıyorsa, vekaletnamenin usulüne uygun olarak noterden yapılıp yapılmadığına dikkat edilmeli; vekaletnamede ismi yazılan kişinin sözleşmeyi imzalayan kişi olduğu tespit edilmelidir. Sözleşmeye tarafların yetkili olduklarına dair belgeler (imza sirküsü ve vekaletname suretleri eklenmelidir.)

Sözleşmede taraflar, sözleşme şartlarını diledikleri şekilde belirleyebilirler. Burada dikkat edilmesi gereken, tarafların borç ve yükümlülüklerini net olarak belirlemeleri, borçlarını da yükümlülüklerini de belirsiz ve muğlak olmayan bir şekilde sözleşmeye yansıtmalıdırlar. Tartışmaya mahal vermemek için rakamla yazılan bedellerin yazı ile de yazılması gerekmektedir.

Yine sözleşmede taraflar edimlerini ve borçlarını yerine getirmediklerinde cezai şart da net olarak belirlenmeli, tarafların borçlarını yerine getirmek için zorlayıcı maddeler konulmalıdır. Sözleşmeden caymanın da söz konusu olabileceği düşünülerek cezai şartın makul ve ödeme gücünüzün çok üzerinde olmayan bir miktar olarak belirlenmesi daha sağlıklı olur.

Sözleşmenin imzalanmasının yanınızda olmasına da dikkat edilmelidir. Zira imzanın taraflarının elinin ürünü olması gerekir. Uygulamada taraflar çeşitli iletişim vasıtalarıyla anlaşmakta, ardından bir taraf imzaladıktan sonra, sözleşmeyi diğer tarafa yollamaktadır. Bu durumda kötü niyetli kişiler tarafından, imza başkasına attırılmakta sorun çıktığında ise imza inkarı yoluna gidilmektedir. Bu tür kötü niyetli durumlara yol açmamak için sözleşme taraflarının bizzat yanınızda imzalamasını sağlayınız.

Sözleşmenin yerine getirilmemesi halinde yetkili mahkeme ya da hakem de belirtilmelidir. Tarafların tebligata yarar adresleri de sözleşmeye yazılmalıdır. Sözleşmede tarafların ad ve soyadlarının tüzel kişi ise ünvanlarının tam ve eksiksiz olarak yazılmış olmasına dikkat edilmelidir.

Sözleşme yazıldıktan sonra maddeleri tek tek dikkatlice okunmalı, hatalar varsa düzeltilmelidir. Teknik konuları içeren bir sözleşme ise bu konuda yetkin bilirkişilerin danışmanlığında başvurulmalı, teknik konuların iradeniz doğrultusunda sözleşmede düzenlemesini sağlamalısınız.

Teslimat ve ödemeler söz konusu ise bunların şekli ve zamanı itiraza yer bırakmayacak şekilde yazılmalı, garanti şartları ve süresi net olarak belirlenmelidir. Sözleşme yeri ve tarihi mutlaka yazılmalı ve bir her tarafa en az bir nüshası verilmelidir. Sözleşmenin aslı iyi muhafaza edilmeli, gerekli zamanlarda fotokopileri kullanılmalıdır. Bunun yanında sözleşmenin ekleri veya teknik şartnamesi varsa bunlarda belirtilmeli ve sözleşmeye eklenmelidir. Sözleşmenin süresi ve fesih şartları; fesih edilmesi karşısında yapılacak işlemler yine sözleşmede belirtilmesi gerekir.

Son olarak hukuki konularda da, sözleşme imzalanmadan önce konusunda uzman yetkin bir avukat tarafından, sözleşmenin incelenmesi daha doğru olacaktır. Haklarınızın ve borçlarınızın tam olarak sözleşmeye yansıtılıp yansıtılmadığı, sözleşme çerçevesinde yükümlülükleriniz ve riskleriniz konusunda hukuki yardıma başvurmak; çoğu kere ileride telafisi imkansız ya da külfetli zararlardan sizleri koruyacaktır.

Edindiğimiz tecrübelere göre, sözleşmeler genellikle imzalandıktan ya da taraflar arasında sorun çıktıktan sonra, avukatın önüne gelmekte; çıkan sorunların aşılması zorlaşmaktadır. Oysa sözleşme imzalanmadan bir hukukçunun denetiminden geçmesi, basit tedbirler ve düzenlemelerle ileride yaşanacak pek çok sorun önlenebilecektir.

Av.Mustafa Çiçek / 22.10.2013

28 yorum

  1. Merhaba ben mutahitten adi sözleşme ile bir adet dublex daire aldım ödemem gereken para ise 170 bin tldi 31bin kabora verdim 100bin bir arsa devrettim ve 39binde 0 bir araba verdim arsa satışını verdik ama araba satışı bizde duruyor arabada onlarda 31bin para makbusu var bende mutahit kaçtı ama dairem arsa sahibinde arsa sahibi dairemi inşaatın bitmesi için daire elinde koz olarak tutmuş inşaat bitimi ise 100 de 92.5 ortak alan bitmiş arsa sahibi daire benim olduğunu bildiği halde vermiyor mahkemeye sebepsiz zenginleşmede arsa sahibi ve mutahiti mahkemeye versem arsa sahibinden malımı kazanma şansım varmı teşekür ederim.

    • Tapusu baskasına ait olan bir tarlada evimiz var.Tarla 20dönümden az oldugü icin tarim nitelikli alan oldugu icin bölünemiyor.Tapu tek bir kisiye ait ve tapuda tarla olarak gecen alanda birkac ev bulunmakta.Bizler de ileride bir sıkıntı cıkmasın diye aramizda bir kagit imzaladik.Size sorum bu imzaladigimiz kagit gecerli olur mu ileride hak sahibi bizleri yapar mi

      • İmzaladığınız kağıdın ( belgenin ) içeriği görmeden yorum yapmak mümkün değil. İlgili belge ya da belgeleri mail atarak büromuzdan danışmanlık alabilirsiniz.

  2. Merhaba,
    hocam sormak istediğimiz bir şirketin güneş enerjisi işine girdik elimizde hisse bedeli mevcut,yanlız bir sözleşme falan yapılmadı şartname de yok yanlız daha önce verdikleri bilgilendirme kağıtlarında madde madde şartlar anlatılmış o şartlarda şöyle yazıyor yapılan elektirik zammmına göre hesaplanıp güncelleme yapılır diye yazıyor buna göre ocak ayından eylüle kadar zam yapıldı onlar biz ilk zammı yaparız diğer zamları yapmayız diyorlar bende onlara hangi maddede yazıyor şartname mi varki böyle söylüyorsunuz varsa bana gönderin diyorum gönderemiyorlar şimdi hocam buradaki durumda ne yapmalıyız biz haklımıyız acaba?

  3. toprakdan daıreye gırdım bır fıyatta anlastık on odemeyı yaptık bır senede bıter demıstı daıre hala bıtmedı her seye zam geldıyı ıcın mutahıt sozlesmedıkı fıyatı 10000 tl artırdı ben bunu mahkemeye versem kazana bılırmıyım sozlesme noter tasdıklı deyıl bırer sahıtımız var

      • Kiracı olacagim evin sözleşmesi başlamadı şuanda fesh kararı alsak bizden sözleşmeyi kullanarak para alabilir mi yani sözleşme tarihi daha başlamadı sözleşmeyi iptal etme şansımız varmi

        • Sözleşme imzalandıktan sonra sorumluluğunuz başlar. Karşılıklı olarak fesih yapabilirsiniz. Detaylı bilgi için büromuzdan danışmanlık alabilirsiniz.

  4. Merhaba
    Hocam biz pvc işi ile uğraşan bir firmayız
    Bir müteahhit ile inşaatın pvc pencere, kapı doğramalarına anlaştık.
    Kasım ayının 13’ünde
    Aramızda sözleşme yaptık, sözleşmede ana konu; anlaşılan iş ve tutar üzerine idi. (Bize sözlü olarak mart-nisan aylarında hazır olur ve bitireceğiz inşaallah denildi) erken biteceği için sözleşmeye işin bitiş ve teslim tarihini yazmadık (daha doğrusu yazmadı), bu sözleşmeyi karşılıklı imza altına aldık. Ek olarak sözleşmenin altına not olarak; asma tavan için 45tl’ye anlaşılmıştır ve montajdan sonra bedeli nakit ödenecektir, ve anlaşmayı bozan taraf karşı tarafa 50.000 tl tazminat ödeyecektir diye ekledik.
    Ve geldiğimiz nokta; müteahhit asma tavan işini başkasına verdi sorduğumuzda sizi unuttum ben diyip geçiştirdi.
    İşlerini geç ve dediği zamanda hazır etmedi.
    Sözleşme gününden itibaren şuan 16.ayına gelmiş bulunuyoruz
    Son 1 blok işi kaldı bizde dedik zarar ediyoruz en azından son blok iş için biraz fark verin. Bize burayı hemen bitir gel neyse 3 , 5 kuruş veririm demesi üzerine bizde hayır işi bitirmeden anlaşalım öyle yapalım işimizi, ama bunu kabul etmedi ve yapmıyorsan yapma diyip tersledi.
    Diyeceğim şu ki sözleşmede not olarak yazan asma tavan işini vermediğinden dolayı sözleşmeyi fesih etmiş sayılır mı ve tazminat hakkımızı kullanabilir miyiz ?
    Anlaştığımız tarih ile şuan ki fiyat farkını alabilir miyiz
    Şimdiden teşekkürler

  5. Merhaba apartmana gelen yalıtım şirketi ile 8 kişi toplantı yaptı yapacaklarını söyledi ve apt. Ok dedi lakin sözleşmede eksik işlerin yer almadığı şikayetlerin artmasından sonra yönetici söyledi…. Bu konuda hukuki eksik yapılan işlemler ilgili bişe yapılabilinir mi tşk ediyorum

  6. Merhaba hocam ben bir adamla kendi aramızda sözleşme yaptik ben ona 27 bin tl ye iş yaptim oda iş karşılığı 27 bin tl ye bir dukan verecekti sonra dukanin tapusu çıkmadı adamda diyor sana dukanö vermiyecem islak imzalı sözleşmemiz var sorum şu hukuken bir şey yapabilirmiyiz veya davalik etsem dukani yada paramı alabilirmiyim savcılığın bir polisine sordum dediki bu bir suç değildir adam vermese vermez inkar eder dedi bende git nasil aliyorsan al dedi bu durumda ne yapmalıyım

  7. Merhaba Mustafa Bey.sozleşmemden haklı nedenlerle fesh etmek istiyorum ama kurum için bu seveplerin geçerliliği var mıdır? Örneği :yaşanmış maaş istikrarsızlıkları (geç ödemeler oldu 2ay)ailevi geçimimizi etkilemekte,bordroda yapılan asgari ucret gosterimi kalaninin bana ek ders olarak gosterilmesi sigortamı ve gelecekteki emekliliğimi etkilemektedir.yazın okulda olmamama rağmen bana ek ders ödemesi yapildiği gosterilerek maaşım tamamlanıyor.ayrica sağlık şartlarından dolayı babama bakıyorum ve enflasyonun altında yapılan zamdan dolayı artık masrafları karşılayamıyorum. Ayrıca bana yuzde 8denilen zammın da net olmadığını brut oldugunu ogrendim.Bunlari ihtarname ile gonderip fesh gerceklestirebilir miyim.tesekkürler

  8. iyi günler, yasadışı bahis sitelerinin(mesela Malta üzerinden yönetilen) sözleşmeleri bağlayıcı mıdır? sözleşmeye göre yaptırım uygulayıp para isteyebilirler mi?

    • Bu işlerle uğraşmayın. Yüklü miktarlarda idari para cezaları verilmektedir. Detaylı bilgi için büromuzdan danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.

  9. Merhaba Mustafa Bey. Başka bir ile nakil oldum. Müteahhit kendi ajandasına evi kiraladığıma dair basit bir sözleşme imzalattı (aidatın bana ait olduğunu, depozito ve kira bedelini içeren). Ben de evi tuttuğuma delil olması ve hali hazırda yaşadığım ilde bazı aboneliklerimin ikamet değişikliği ile kapatılması gerektiğinden kontrat imzalamayı teklif ettim. Kendisi çok önemsemesede emlakçının önünde hızlıca bir kontrat doldurdu. Kontrat süresine 3 yıl yazdı. Ben de bunun garantisini veremem (Hastalık, tayin, komşu memnuniyetsizliği vs.) dedim. Onlar sıkıntı olmaz dedi ve zaten taşındığında tekrar sözleşme imzalarız dedi ve tek nüsha imzaladığımız sözleşmeyi ben aldım. Abonelik iptalleri için de kullanamadım. Şu anda taşındım ve oturuyorum. Henüz, iki tarafta da olması gereken yeni bir sözleşme imzalamadık. Kendisi, konut için yapacağım dediği şeyleri yapmadı. Komşular benim için önemli aile olmasına dikkat ederim demiş olmama rağmen, diğer dairelerin çoğunu öğrencilere kiralamış durumda. Bu ve birtakım durumlardan dolayı 1 yılım dolmadan konutu terkedebilir miyim? Bana herhangi bir yaptırımda bulunabilir mi?

    • Kira sözleşmesi yazılı olabileceği gibi sözlü de olabilir. Sözleşme bitmeden ayrılmanız halinde yapılacak yargılamada “bilirkişinin belirleyeceği, dairenin ne kadar sürede kiralanacağı ” süre kira bedeline karar verilebilir.
      Ancak karşılıklı olarak sözleşmeyi feshedebilir ve kiraya verenden yazı alarak ayrılabilirsiniz.

  10. Bir ev almak için mütaitle anlaştık 50 binlira ön ödeme yaptım piyasanın daralma sebebiyle imkanlarımda daraldı verdiğim paranın iadesi için karşılıklı protokol sözleşmesi imzaladık parayı iade edeceği tarih ve vereceği para sözleşmede yazıĺı sözleşmede tetaylı bişekilde durum ifade borçlu tarafından ifade edilmekte bir şahit ve iki kişi arasında bu sözleşmeyi yaptık imzaladık borçlu borcunu yazılı tarihte ödemedi vereceğim diye zamanı uzatıyor sözleşme de parayı vereceği tarihten 5 ay gecikti ve uzatıyor belli bir beklentim kalmadı artık ne yapmalıyım.

    • İcra takibi yapabilirsiniz.
      itiraz etmesi durumunda itirazın iptali davası açmanız gerekecektir.
      İcra takibi başlamadan direkt dava da açabilirsiniz

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*